Alex van Warmerdam: Tronies
Op zaterdag 1 september 2018 opent de eerste tentoonstelling van Alex van Warmerdam bij GRIMM. Van Warmerdam presenteert een aantal nieuwe schilderijen onder de noemer Tronies.
Een tronie was met name in de Gouden Eeuw een portretstudie van een naamloos model. Het ging bij het schilderen van deze koppen – de oud-Nederlandse betekenis van het woord – niet om het weergeven van de identiteit van de geportretteerde of de correcte gelijkenis met diens uiterlijk, maar om de verbeelding van een persoonlijkheid, een gemoedstoestand, om het uitdrukken van gelaatstrekken, emoties en karakter.
De tentoonstelling bestaat uit nieuwe portretten, gebaseerd op foto’s van koppen die Van Warmerdam sinds jaar en dag verzamelt. Zo’n foto moet – om
zijn interesse te wekken – ten eerste niet al te veel prijsgeven en liefst niet al te scherp zijn. Als het beeld in kleur is, dan print Van Warmerdam hem in zwart- wit. De foto kan van een politicus zijn, een moordenaar of een boerenjongen, maar de identiteit van de geportretteerde is voor Van Warmerdam volstrekt onbelangrijk. De kop moet hem schilderkunstig iets te bieden hebben. Een net zichtbaar patroon in de huid, een kapsel met een scheiding, nauwelijks zichtbare ogen achter een bril; elementen waar hij mee aan de haal kan gaan, die hij kan versterken of vervagen, zowel in vorm als in kleur.
Gelijktijdig werkend aan verschillende doeken sleutelt Van Warmerdam aan zijn koppen; hij voegt toe en verwijdert, laag na laag, totdat er iets tevoorschijn komt dat, hoe abstract ook in onderdelen, het personage laat zien dat aanvankelijk zijn aandacht trok. Ieder werk, van relatief klein formaat, beschikt over een krachtige aanwezigheid. Hoewel ze in serie zijn ontstaan, staat ieder schilderij sterk op zichzelf.
